Πώς λειτουργεί η ενεργειακή αναβάθμιση;”
- Ψηφιακό Γραφείο ενημέρωσης για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών
Πώς λειτουργεί η ενεργειακή αναβάθμιση;
Η ενεργειακή αναβάθμιση μιας κατοικίας στοχεύει στη μείωση της ζητούμενης ενέργειας, στην αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των συστημάτων ψύξης-θέρμανσης και στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Η ενεργειακή αναβάθμιση βελτιώνει την ενεργειακή συμπεριφορά της κατοικίας, ελαχιστοποιώντας τις ετήσιες ενεργειακές δαπάνες. Τα παλαιά κτίρια, χρειάζονται σημαντική ενεργειακή αναβάθμιση, η οποία θα συμβάλλει, πέραν της εξοικονόμησης χρημάτων και ενέργειας, στην αύξηση της αξίας του ακινήτου. Πριν όμως προχωρήσουμε στην ενεργειακή αναβάθμιση, πρέπει να μελετηθεί πρώτα το είδος της επέμβασης που θα πραγματοποιηθεί. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είναι προτιμότερο να μειωθούν, αρχικά, οι απώλειες του σπιτιού και στη συνέχεια να αναβαθμιστεί το σύστημα θέρμανσης και ψύξης και να παραχθεί ενέργεια από ΑΠΕ.
Μείωση της ενεργειακής ζήτησης
Θέρμο – υγρομόνωση ταράτσας
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε εκείνες τις περιπτώσεις που το κτίριο/κατοικία χρειάζεται βελτίωση της θερμικής συμπεριφοράς του όπως για παράδειγμα η θερμομόνωση δώματος. Η ηλιακή ακτινοβολία καθώς και η διάβρωση από τη διείσδυση του νερού κυρίως το χειμώνα, φθείρουν τα διάφορα υλικά που χρησιμοποιούνται ως επικαλύψεις (π.χ. στεγανοποιητικές στρώσεις) ενώ οι εναλλαγές της θερμοκρασίας προκαλούν συχνά ρωγμές ή αποκολλήσεις επικαλύψεων της εκτεθειμένης επιφάνειας του δώματος. Η στεγανοποίηση του δώματος θα προστατέψει το κτίριο από τη διείσδυση του νερού (χειμώνα) ενώ η τοποθέτηση θερμομόνωσης δώματος, το καλοκαίρι, θα αποτρέψει τη θέρμανση του εσωτερικού χώρου από την αύξηση της θερμοκρασίας των δομικών στοιχείων λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας.
Εξωτερική θερμοπρόσοψη
Έχει ως στόχο τη μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας και τον περιορισμό των θερμικών απωλειών του κτιριακού κελύφους. Η εξωτερική θερμομόνωση (θερμοπρόσοψη) της τοιχοποιίας είναι η τοποθέτηση θερμομόνωσης στο εξωτερικό μέρος όλων των κατακόρυφων εξωτερικών τοίχων του κτιρίου/κατοικίας και η προστασία αυτής με διαδοχικές στρώσεις υλικών ώστε να παρέχει αντοχή στο χρόνο και τις καιρικές συνθήκες. Αποτελεί μια σημαντική επέμβαση για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση και ψύξη, ανάλογα με το κτίριο και περιοχή στην οποία βρίσκεται, ως και 55%.
Θερμομόνωση πιλοτής
Η τοποθέτηση θερμομόνωσης (στερέωση μονωτικών πλακών στην κάτω όψη της επιφάνειάς της) στην πυλωτή ενός κτιρίου λειτουργεί ευεργετικά όσο αφορά την ενεργειακή του συμπεριφορά επιτυγχάνοντας μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας μειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση (ιδιαίτερα το χειμώνα) και ψύξη (το καλοκαίρι). Συνηθισμένα προβλήματα αποτελούν οι συσσωρευμένες υγρασίες και ο κίνδυνος εμφάνισης μούχλας οι οποίες εμφανίζονται στην επιφάνεια των δαπέδων (1ου ορόφου) των κτιρίων.
Αντικατάσταση κουφωμάτων (με διπλό υαλοπίνακα)
Όπως είναι γνωστό, οι μεγαλύτερες θερμικές απώλειες συντελούνται από τα ανοίγματα των κατοικιών επηρεάζοντας σε σημαντικό βαθμό την ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου. Για το λόγο αυτό, η αντικατάσταση κουφωμάτων καθώς και το είδος που πρόκειται να επιλεγεί αποτελεί μια από τις βασικές παρεμβάσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση μιας κατοικίας. Για την αντικατάσταση επιλέγονται θερμομονωτικά συστήματα (κουφώματα με υαλοπίνακες), ανοιγόμενα ή συρόμενα, τα οποία συνδυάζονται με θερμομονωτικούς υαλοπίνακες (τζάμια). Τα συγκεκριμένα συστήματα διασφαλίζουν συνθήκες θερμικής άνεσης στο εσωτερικό των κατοικιών καθώς περιορίζουν τις θερμικές απώλειες από την επιφάνεια των κουφωμάτων προς το εξωτερικό περιβάλλον κατά τη χειμερινή περίοδο και τη μείωση των ανεπιθύμητων θερμικών κερδών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Επιπρόσθετα, τα θερμομονωτικά συστήματα μειώνουν την πιθανότητα σχηματισμού υδρατμών στη επιφάνεια των προφίλ αλουμινίου/PVC, συμβάλουν στη σημαντική μείωση (30% - 40%) των λειτουργικών δαπανών για θέρμανση και ψύξη εξαιτίας της εξοικονόμησης ενέργειας, βελτιώνουν την ηχομόνωση και θερμομονωτική συμπεριφορά του κτιρίου μέσω της διατήρησης των επιθυμητών ηλιακών κερδών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και δημιουργούν συνθήκες ασφάλειας μέσω της χρήσης σύγχρονων μηχανισμών κίνησης και ασφάλισης των κουφωμάτων, στο χώρο της κατοικίας.
Βάψιμο με ειδικά χρώματα
Τα ειδικά χρώματα βαφής έχουν αυξημένη διάρκεια ζωής και συμβάλλουν στην ενεργειακή εξοικονόμηση του κτιρίου. Πρόκειται για προϊόντα σύγχρονης τεχνολογίας με μοναδικά χαρακτηριστικά που εξασφαλίζουν θερμομόνωση (μειώνουν τις επιφανειακές θερμοκρασίες και κατ’ επέκταση και τις εσωτερικές θερμοκρασίες του χώρου), στεγανότητα (δημιουργούν μια αδιαπέραστη ελαστική μεμβράνη) και υψηλή ανακλαστικότητα στην ηλιακή ακτινοβολία. Παράλληλα, τα ειδικά χρώματα βαφής συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη και θέρμανση καθώς και στη βελτίωση του μικροκλίματος.
Τοποθέτηση σκιάστρων
Τα συστήματα σκίασης μειώνουν σημαντικά το κόστος ενέργειας που απαιτεί ένας χώρος κατοικίας δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα ευχάριστο περιβάλλον με συνθήκες ικανοποιητικού φωτισμού και αερισμού. Πιο συγκεκριμένα, τέτοια συστήματα συνεισφέρουν σημαντικά στη διατήρηση των θερμοκρασιών μέσα στους χώρους σε ανεκτά επίπεδα και συνεπώς στη βελτίωση των συνθηκών θερμικής άνεσης. Επιπρόσθετα, συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας για τον κλιματισμό των χώρων καθώς υπάρχει σημαντική μείωση της θερμικής επιβάρυνσης από την ηλιακή ακτινοβολία. Η τοποθέτηση των σκιάστρων εξαρτάται από τον προσανατολισμό των ανοιγμάτων του κτιρίου επιλέγοντας κυρίως εκείνα τα ανοίγματα που δέχονται μεγάλη θερμική επιβάρυνση από τον ήλιο, όπως οι νότιοι, οι νοτιοανατολικοί και οι νοτιοδυτικοί προσανατολισμοί. Ο πιο συνηθισμένος τύπος εξωτερικών συστημάτων σκίασης σε κατοικίες είναι οι τέντες ενώ για τον εσωτερικό χώρο είναι οι περσίδες.
Βελτίωση ενεργειακής αποδοτικότητας με αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης – ψύξης
Ίσως η σημαντικότερη επέμβαση αναβάθμισης ενός κτιρίου εξαιτίας της μεγάλης κατανάλωσης ενέργειας που αφορά την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών για θέρμανση και ψύξη. Τα συμβατικά συστήματα θέρμανσης αποτελούνται από το λέβητα-καυστήρα, κυκλοφορητή και θερμαντικά σώματα. Τα συστήματα αυτά είναι συνήθως υπέρ-διαστασιολογημένα, με ελλιπή συντήρηση και ενεργοβόρα, μειώνοντας σημαντικά το συνολικό βαθμό απόδοσης της εγκατάστασης. Η εγκατάσταση νέων ενεργειακά αποδοτικών συστημάτων όπως αντλία θερμότητας (ψύξη-θέρμανση για μεμονωμένες κατοικίες) ή/και λέβητα φυσικού αερίου (κεντρικά ή αυτόνομα συστήματα) συνδεδεμένα με κατάλληλους αυτοματισμούς μπορεί να προσφέρει μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας.
Χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ)
Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών
Τα φωτοβολταϊκά συστήματα αποτελούν αξιόπιστη λύση και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στις κατοικίες προσφέροντας μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων. Ο τύπος, η κλίση και προσανατολισμός των φωτοβολταϊκών πλαισίων μπορούν να δώσουν τη βέλτιστη τιμή παραγόμενης ενέργειας. Επιπρόσθετα, η χωρητικότητα των μπαταριών αποθήκευσης αποτελεί σημαντικό κριτήριο για το χρόνο ζωής τους (μειώνεται όσο αυξάνεται η τάση). Η παραγόμενη ενέργεια από τα φωτοβολταϊκά αυτοπαραγωγής (net metering) αφαιρείται από την καταναλισκόμενη ενέργεια της κατοικίας και ως αποτέλεσμα ο χρήστης πληρώνει μόνο τη διαφορά ενέργειας στην περίπτωση κατά την οποία η καταναλισκόμενη ενέργεια είναι μεγαλύτερη από την παραγόμενη από τα φωτοβολταϊκά.
Εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα
Ο ηλιακός θερμοσίφωνας είναι ο περισσότερο διαδεδομένος οικονομικός και φιλικός τρόπος παραγωγής ενέργειας για ΖΝΧ στις κατοικίες. Πιο συγκεκριμένα, η εγκατάσταση τέτοιου συστήματος εξοικονομεί χρήματα από το λογαριασμό ρεύματος προσφέροντας μείωση του κόστους θέρμανσης του ζεστού νερού που μπορεί να φθάσει ακόμα και το 80%. Έχει χαμηλό κόστος συντήρησης και μεγάλη διάρκεια ζωής με την προϋπόθεση να χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Επιπρόσθετα, σε όλα τα νέα ή ριζικώς ανακαινισμένα κτίρια είναι υποχρεωτική η κάλυψη σημαντικού μέρους των αναγκών σε ζεστό νερό χρήσης από ηλιοθερμικά συστήματα (ηλιακούς θερμοσίφωνες). Το ελάχιστο ποσοστό του ηλιακού μεριδίου, σε ετήσια βάση, καθορίζεται σε 60% της συνολικής κατανάλωσης ΖΝΧ.